«Тараз» Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» АҚ өңірлік тұрақтандыру қорын басқару секторының басшысы Арман Түймебаев 2023 жылы журналистер мен блогерлерге Жамбыл облысының Өңірлік коммуникациялар қызметі арнайы ұйымдастырылған баспасөз конференциясында тұрақтандыру қорының қорларының жағдайы туралы айтып берді.

Бүгінгі таңда жергілікті бюджеттен бөлінген 5,5 миллиард теңге өңірлік тұрақтандыру қорын қалыптастыру жөніндегі жұмысқа толық тартылған.

– Бұл екінші деңгейдегі банктің (ЕДБ) есеп шотындағы 344 миллион теңге, әлеуметтік маңызы бар азық – түлік тауарларының қоры-2,5 миллиард теңге, сатылған тауарлар бойынша дебиторлық берешек-317 миллион теңге, сондай-ақ «айналым схемасындағы» 1,2 миллиард теңге, яғни бұл шағын және орта бизнес субъектілеріне 0,01 пайыз жеңілдікті кредиттер беру, онда кәсіпкер белгілі бір кезеңде белгіленген бағамен өнімді саудаға жеткізуге міндеттенеді («Байлық-2014» ЖК, «Империя» ЖК, «Шәріпов» ШҚ, «Байлық» ШҚ, «Береке Трейд» ЖК және аудандық кәсіпкерлер), – «Тараз» ӘКК» АҚ тұрақтандыру қорының басшысы Арман Түймебаев.

Естеріңізге сала кетейік, 2022 жылы өңірлік тұрақтандыру қорына барлығы сатып алынған болатын:

– Наубайхана ұйымдарына сатылған 7000 тонна ұн;

– 5260 тонна қант, оның 1000 тоннасы сатылды, ӘКК қоймаларында 1000 тонна, Меркі қант зауытының қоймаларында 3260 тонна;

– 220 мың литр өсімдік майы, бүгінгі таңда қалдық 162 мың литр;

– 1,5 миллион дана жұмыртқа (қоймаларда);

– 68 тонна қарақұмық жармасы (қоймаларда);

– 1600 тонна көкөніс: картоп, пияз, сәбіз және қырыққабат (қоймаларда).

Ал 2023 жылы 2000 тонна ұн сатып алынды, ол ақпан-наурыз айларында жергілікті наубайханаларға жіберіледі. Жеткізуші өз қоймаларында сақтайтын 300 мың литр сүт.

Ұн бойынша жағдай. Әлеуметтік нанмен жағдайды тұрақтандыру үшін тұрақтандыру қоры наубайханалық ұйымдарға 2 300 000 килограмм мөлшерінде ұнды босату бағасымен – бір килограмына 130 теңге мөлшерінде жіберіп, наубайшыларға сауда орындарында бір орамға 100 теңгеден аспайтын әлеуметтік нан сатуды қамтамасыз етуді міндеттеді (шамамен – әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына бағаны тұрақтандыру тетіктерін іске асыруды қамтамасыз ету жөніндегі комиссияның 08.11.2022 жылғы №1 және 17.01.2023 жылғы №4 хаттамалары).

– Бүгінгі таңда ұн қоры 2700 тоннаны құрайды. Бұл наубайхана ұйымдарының қажеттілігін 2023 жылдың наурыз айының соңына дейін қамтамасыз ету үшін жеткілікті. «Азық-түлік корпорациясы» ҰК» АҚ қорларынан астық жеткізудің ықтимал проблемаларын болдырмау үшін қосымша 2000 тонна көлемінде резервтік ұн сатып алу жоспарлануда, ол қажет болған жағдайда наубайханалардың қажеттілігін 2023 жылдың мамыр айының соңына дейін жабады, – деп түсіндірді Арман Түймебаев.

Бұдан басқа, облыс ауданының тұрғындарын қамтамасыз ету үшін облыс әкімінің тапсырмасы бойынша 4000 тонна ұн сатып алу жоспарланған.

Көкөністерге қатысты жағдай. Тұрақтандыру қорының қоймасында бар 70 тонна пияздан басқа, «Шарипов» ШҚ-мен 862,5 тоннаға және «Байлық» ШҚ-мен 300 тоннаға «айналым схемасы» бойынша шарттар жасалды. Қарыз шарттары шеңберінде аталған шаруашылықтар шарттың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін (2023 жылғы қаңтар-желтоқсан) облыс халқын пияздың осы көлемімен қамтамасыз етуге міндеттеме алды.

– ӘКК мен кәсіпкер арасында жасалған қарыз шартының талаптары бойынша қарыз алушы ұсынылған қарыз қаражатын көкөніс өнімдерін, оның ішінде пиязды өткізу үшін қаңтардан желтоқсанға дейінгі кезеңде статистикалық деректерге сәйкес нарықтық бағадан төмен бағамен, өткізу сәтінде – 15 пайызға және одан да көп пайдаланады. Яғни, кәсіпкер пиязбен қамтамасыз ету үшін қосымша қалыптастырылған ай сайынғы кесте шеңберінде оны маусымаралық кезеңде кестеде көрсетілген көлемде және бағалар бойынша жеткізуге міндеттеме алады, – деп толықтырды тұрақтандыру қорының басшысы.

Қант жағдайы. «Тараз» ӘКК қоймаларында бүгінде 1000 тонна қант, Меркі қант зауытының қоймаларында 3260 тонна қант бар. ӘКК-нің қосымша қаржылық шығындарын болдырмау үшін Меркі қант зауытымен жасалған шартта жеткізушінің есебінен Тараз қаласына қантты сақтау және жеткізу көзделген. Сонымен қатар, ӘКК қоймаларындағы қанттың бүлінуіне (жиналуына) жол бермеу мақсатында бүгінде оны жаңарту бойынша жұмыстар жүргізілуде.

Ағымдағы жылға арналған іс-қимыл жоспары. Қазіргі уақытта ҚР Үкіметінің тапсырмасы бойынша облыс тұрғындарын экспорттық және ерте көкөністермен қамтамасыз ету үшін «Магнум» ЖШС, «Дәмді себет» ЖШС қаржыландыру жұмыстары жүргізілуде, сонымен қатар Өзбекстаннан жеткізушілермен келіссөздер жүргізілуде.

– Келесі аптада Тәжікстанға ерте көкөністердің қосымша көлеміне келісімшарттар жасау үшін ұйымдастырылған сапар жоспарланған. 2023 жылғы егіннен көкөніс сатып алу бойынша форвардтық шарттар жасасу бойынша жұмыстар белсенді жүргізілуде – 2000 тонна картоп, 1000 тонна пияз, 1000 тонна сәбіз және 500 тонна қырыққабат, – деп қорытындылады спикер.

Кирилл БЕРДЕЦКИЙ, «Тараз» ӘКК» АҚ баспасөз қызметі